“Ontziez Haratago” kontzeptuak itsas esplorazioa iraultzen duela esan ohi da, ibilgailu autonomoak ur azpian edo azalean ibil daitezke (AUV eta ASV) eta teknologia berriak erabiliz. Teknologia arlo hauen onurez, arriskuez eta erronkez mintzatu gara Iñigo Martinez de Alegria ikerlariarekin. EHUren Bilboko Ingenieritza Eskolako irakaslea da bera, berez, elektronikan aditua, baina […]
Zientzialari
Zientziaren dibulgaziorako irrati saioa, Bilbo Hiriak eta Euskal Herriko Unibertsitateak lankidetzan egina.
Hizkuntzak mundua irudikatzeko kodeak dira, bakoitza bere kulturarekin eta, ondorioz, bere irudikapenekin eta ideia loturekin. Euskarak ere, ingelesak bezala, gramatika aldetik printzipioz neutroa bada ere, genero aldetik alborapena ote duen ikertzen ari da Laura Vela-Plo. Abiapuntua hori da, hain zuzen ere, gizarte androzentrikoan bizi bagara, ikertzea noraino ideia horiek islatzen […]
Geologiaz, arroka motez eta arroka sedimentarioek ematen diguten informazioez jardun dugu Xabier Murelaga geologo eta paleontologoarekin. Bere ikerlari sena irudimenak noraino bultzatu zuen kontatu digu eta irudimenaren garrantziaz jardun dugu, izan ere, paleontologoek antzinako egoerak irudikatu behar dituzte, detektibeak balira bezala. Baina irudimena bakarrik ez da nahikoa iragana nolakoa izan […]
Molekula kiralak bitxiak dira: euren irudi ispilua ez da bera. Argi berezi bat, polarizatu zirkularra, modu ezberdinean xurgatu eta igor dezakete. Fenomeno honi luminiszentzia polarizatu zirkularra (ZPL) deitzen zaio. Etorkizuneko teknologietarako oso baliagarriak izan daitezke, hala nola 3D pantailak eta sentsoreak. Zientzialariak molekula kiral berriak ikertzen ari dira propietate hobeekin, […]
Lurra oso zaharra da, 4.500 milioi urte baino gehiago ditu. Azken mila milioiak soilik kontuan hartzen baditugu ere, bere klimak aldaketa asko izan ditu denbora luze honetan. Paleoklimatologia historian zehar Lurrak izan dituen ezaugarri klimatikoak eta haien aldaketak aztertzeaz arduratzen den zientzia da. Arroka sedimentarioen analisiak iraganeko klima eta klima-aldaketak ikertzen […]
Endometriosia emakumezko askok paiatzen duten gaitz ginekologikoa da. Emakumezkoei soilik eragiten die, izan ere, gaixotasun honetan uteroa inguratzen duen ehuna, endometrioa, uterotik kanpo agertzen da. Endometriosia zerk eragiten duen ez dago oraindik argi, hipotesiak besterik ez daude. Ondorio nagusiak, baina, antzutasuna eta mina dira. Endometriosiak eragindako mina arintzeko fisioterapiaren eragina […]
Zeliakiaren inguruan gehiago jakin nahi dugu immunogenetikan aditua den Jose Ramon Bilbaorekin, izan ere, gaixotasun zeliakoak jatorri genetikoa duela ezarrita dago, baina zeintzuk diren gaisotasuna eragiten duten gene horiek eta nolako eraginak dituzten bakoitzak oso konplikatua da panorama hori: gene askok eragiten dute modu askotan eta, faktore horien guztien emaitza […]
Simulazio multifisikoek batera gertatzen diren hainbat fenomeno eta sistema konplexu aztertzeko aukera ematen dute. Bateria-multzoen funtzionamendua, adibidez, sistema konplexua da, une berean hainbat prozesu gertatzen direlako eta horren azterketak etorkizuneko prozesuen berri izatea ahalbidetzen du. Simulazio errealagoak egiten dira, prozesu horiek batera eta elkarren gainean duten erragin aztertuz. Baterien kasuan, […]
Endokannabinoideak gure garunetan sortzen dira, kannabinoideen antzera eraginez. Neuromodelatzaileak dira, funtzio batzuk erregulatzeko gai direlako, jangura, mina, oroimena eta mugimendua kasu. Endokannabinoideek nola funtzionatzen duten ezagutu dugu gaur Ana Bernalekin. Biokimikan lizentziatua eta Neurozientzietan doktorea da Ana Bernal. Irakasle eta ikertzailea da Euskal Herriko Unibertsitateko Medikuntza eta Erizaintzako Fakultateko Neurozientziak […]
Gaixotasun konplexua da 1 motako diabetesa, bere garapenean faktore genetikoek eta ingurune-faktoreek parte hartzen dutelako. Genetikaren aldetik, gainera, gene asko partaide dira haren sorreran eta garapenean. Horregatik, oso garrantzitsua da gene horien identifikazioa. Biologian lizentziatua eta doktoreduna da Izortze Santin, eta gene karakterizazioan eta azterketan lan egiten du, UPV/EHUko Biokimika […]